19 Ιουλίου 2013

43 Γ43 Τρίτος Ήχος

Νέα εκπομπή με μέλη του τρίτου ήχου.....



Και για να είμαστε και επίκαιροι ...ιδού και το δ' εωθινό ¨΄Ορθρος ην βαθύς¨ από τον Κων/νο Πρίγγο.


                             

17 Ιουλίου 2013

Κλιτόν - ημίφθορον, (νισαμπούρ)... η εναρμόνιος χρόα των εμελλών απαγγελιών




Το κλιτόν είναι μία ακόμη χρόα που ονομάζεται και ημίφθορον από την αρχαία γραφή  γνωστό και ως νισαμπούρ από τα αραβοπερσικά μακάμια.
Έχουμε τονίσει και σε άλλη σχετική ανάρτησή μας ότι οι χρόες δεν αποτελούν ολοκληρωμένη κλίμακα παρά μόνο μικρά τρίχορδα που υπεισέρχονται εντός των κλιμάκων σε συγκεκριμένους φθόγγους για να «χρωματίσουν» ανάλογα το μέλος.
Έτσι λοιπόν και το κλιτόν τίθεται στον φθόγγο Δι και ζητεί τον Γα δίεση (άρα Γα-Δι= 4 μόρια) αλλά και τον Βου δίεση προς Γα (άρα Βου-Γα=6 μόρια
Είναι μία χρόα του εναρμονίου γένους οπότε το μαρτυρικό σημάδι του Δι είναι τα πελασγικά του «νανά».
Ακούμε στο παρακάτω βίντεο την διδασκαλία του κλιτού από τον π.Πανάρετο



Το κλιτόν είναι η χρόα των εμμελών απαγγελιών των αναγνωσμάτων των Ιερών κειμένων (απόστολος , ευαγγέλιο, μεγαλόφωνες ευχές κ.τ.λ..) .
Πως λειτουργεί τώρα το κλιτόν στις εμμελής απαγγελίες μέσα από τα ιερά αναγνώσματα.

 
Ξεκινάμε την απαγγελία με βάση τον Δι και όποτε κινούμαστε σε οξύτερους φθόγγους (υψηλότερους τονικά ) χρησιμοποιούμε την διατονική κλίμακα.
Εάν στο κείμενο συναντήσουμε άνω τελεία ή κόμμα τότε το μέλος «κατεβαίνει» και «αναπαύεται» στους φθόγγους Γα, ή ακόμα και στον Βου, στο τέλος όμως της πρότασης (στη τελεία δηλαδή ) το μέλος ανεβαίνει στην θέση όπου και ξεκίνησε δηλαδή στον Δι, έτσι καταλαβαίνει νοηματικά ο ακροατής ότι ξεκινά καινούρια πρόταση, και το νόημα της προηγούμενης έχει κλείσει.  Σε περίπτωση βέβαια που μια πρόταση κρατά πολλές σειρές , η ανάβαση αυτή στο  Δι μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε άνω τελεία.
Αυτός σε γενικές γραμμές είναι ο τρόπος της εμμελούς απαγγελίας κυρίως του «Αποστόλου» και κάθε άλλη απόδοση του συγκεκριμένου μέλλους (τελείως χύμα δηλαδή ή στον ήχο της ημέρας…) είναι εκτός παραδόσεως .  

Στη συνέχεια παραθέτουμε  βίντεο με ένα παιδαγωγικό κείμενο απαγγελίας «Αποστόλου» από τον Πρωτοψάλτη και ερευνητή της Βυζαντινής Μουσικής  κο  Γ. Μιχαλάκη.






13 Ιουλίου 2013

42 Γ42 Ήχος δεύτερος....

 Με μέλη του Β΄ ήχου είναι διανθισμένη η σημερινή μας εκπομπή, που μας αποδίδουν με ιδιαίτερο ύφος και περίσσια χάρη οι :Θρ.Στανίτσας , Αθ.Παναγιωτίδης , Παντελεήμων Κάρτσωνας, Δημ.Παϊκόπουλος Δημήτριος Νεραντζής κ.α...και λόγω της αυριανής επισυνάπτουμε και το δοξαστικό των πατέρων από Κων/νο Πρίγγο.




                            

9 Ιουλίου 2013

Ζυγός ή μουσταχάρ..(..ή μουσταάρ) με π.Πανάρετο και Δημ.Μήτρου

Ο Ζυγός ή μουσταχάρ είναι μία χρόα που τίθεται στον Δι, να σημειώσουμε εδώ ότι κατά τους παλαιούς ανήκε και αυτός στις φθορές του χρωματικού γένους, αλλά επειδή έχει δική του κλίμακα συγκαταλέγει και αυτός στις χρόες.
Λειτουργεί ως εξής : το Δι και το Βου (..και φυσικά ο κάτω Νη...) παραμένουν στην θέση τους πάντα κατά την διατονική κλίμακα (δηλαδή Νη-Βου=22μόρια και Βου-Δι=20 μόρια ) ενώ ο Γα και ο Πα έλκονται από τον Δι και τον Βου αντιστοίχως (στα 4 μόρια) οπότε η κλίμακα μας από :Νη-12-Πα-10-Βου-8-Γα-12-Δι...  

 Γίνεται:Νη-18-Πα-4-Βου-16-Γα-4-Δι...δημιουργούνται αμέσως χρωματικά διαστήματα, παρόλα αυτά όμως σπανίως συναντάμε αυτή τη χρόα στους χρωματικούς ήχους αλλά συνήθως στον τέταρτο τον ειρμολογικό τον λέγετο διότι εκεί υπάρχει και η προδιάθεση της έλξεως του Πα προς τον Βου.

Ακούμε παρακάτω τον π. Πανάρετο να μας μιλά για τον μουσταχάρ (ζυγό) και να μας ψάλλει απο το βιβλίο του Κιλτζανίδη.





Αλλά και ο Δημήτριος Μήτρου έχει κάτι να μας πει για τον ζυγό και τον ήχο Άγια:


Γενικά για τις χρόες από τον Αντ.Σύρκα:

  


8 Ιουλίου 2013

Σπάθη (χησάρ) ... και σπάθιον μέλος





Η σπάθη ..(..ή υφεσοδίεσις, όπως λέγεται ή χησάρ κατά το αραβοπερσικόν άλλωστε όλες οι χρόες από εκεί μας έχουν έρθει και δεν ανήκουν στην αμιγώς Ελληνική Βυζαντινή Μουσική...)  είναι μία χρόα (δεν αποτελεί αυτόνομη κλίμακα αλλά ένα τρίχορδο…) που τίθεται στους φθόγγους Κε ή Γα στο διατονικό γένος αλλά ακουστικά (και θεωρητικά) ταιριάζει   στο εναρμόνιο και στο χρωματικό μιας και δημιουργεί εκεί όπου τίθεται τις προϋποθέσεις για ανάλογα διαστήματα,…(..εναρμόνια, και χρωματικά..).. γιατί θέλει τον αμέσως επόμενο φθόγγο κατά το οξύ τετράχορδο αλλά και τον επόμενο κατά το βαρύ ίσον με 4 μόρια (εναρμόνιο διάστημα) για παράδειγμα:

 όταν τίθεται στον Κε έχουμε: Δι-4- Κε -4- Ζω με αντίστοιχες μαρτυρίες για τον Δι την περισπωμένη του  Πα του πλβ΄ και στον Ζω τα πελασγικά (..Νανά..)  του Γα.
Σπάθη ή χησάρ από τον πατέρα Πανάρετο Φιλοθεΐτη:



Αντιπροσωπευτικό δείγμα είναι το Άξιον Εστί του Κ. Πρίγγου σε σπάθιον  μέλος.



Γενικά για τις χρόες από τον Αντώνιο Σύρκα:



5 Ιουλίου 2013

41 Γ41η Ήχος α' και εωθινό β'

π. Νικόλαος Μαυρόπουλος
Μια ακόμη εκπομπή του τρίτου κύκλου σας παρουσιάζουμε φίλες και φίλοι , όπου όπως πάντα οι άρχοντες των αναλογίων, καθώς και κάποια σχόλια θα σας κρατήσουν συντροφιά για μία ώρα περίπου.
Μέλη του πρώτου ήχου αλλά και το β' εωθινό θα μας αποδώσουν οι γνωστοί άγνωστοι, Κων. Πρίγγος , Θρασ. Στανίτσας, οι δύο Θανάσιδες: Καραμάνης και Παναγιωτίδης, ο Στάικος Χατζής.
Επίσης στην εκπομπή γίνεται και μια μικρή αναφορά στον πατέρα Νικόλαο Μαυρόπουλο με λίγα βιογραφικά στοιχεία καθώς και  ένα Άξιον Εστί του πρώτου από τον ίδιο....
....απολαύστε.....