31 Μαρτίου 2012

Η οσία πόρνη. Το θαύμα της μετάνοιας (Μοναχός Μωυσής αγιορείτης)





Πριν 1.400 χρόνια μια κοπέλα, μόλις δώδεκα ετών, κάπου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μπλέκεται στα δίχτυα του αγοραίου έρωτα. Δίνεται με σώμα και ψυχή στην πτώση, στην αμαρτία, στη φθορά.
Η σαρκολατρεία, η ηδονοθηρία, η ακόρεστη λαγνεία την κατακυριεύουν πολύ νωρίς. Επί δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια ζούσε αχόρταγα αυτή τη ζωή δίχως αναστολές, ντροπές, επιφυλάξεις, ενοχές και τύψεις. Θεωρούσε τον εαυτό της ελεύθερο, ανεξάρτητο, ανεξέλεγκτο και ακατανίκητο. Θαύμαζε την ωραιότητά της, τα πλούτη της, τις κατακτήσεις της και την προκλητικότητά της.
Ένα θαυμαστό σημείο που της συνέβη στα Ιεροσόλυμα και δεν μπορούσε να εισέλθει στο ναό την έκανε να γονατίσει, να δακρύσει, να θυμηθεί την αθωότητα των παιδικών της χρόνων. Άρχισε να κλαίει. Άρχισε η μεταστροφή της. Η φιλόσαρκη γίνεται ξαφνικά φιλόθεη. Μεταμορφώνεται, ξεμασκοφορεί, φιλοκαλεί, ανασταίνεται. Στην καρδιά της, μετά από αυτή την απρόσμενη υπαρξιακή αλλαγή, κυριαρχεί ο θεός έρωτας. Η ζωή της λαμβάνει βαθύ νόημα. Πρόκειται για μια ηρωίδα, μάρτυρα και οσία.

Αναχωρεί για την έρημο, την πέραν του Ιορδάνου, αποφασιστικά και ανυποχώρητα. Οι λογισμοί επιστροφής στην πρότερη ζωή δεν την αφήνουν να ησυχάσει ούτε για ένα λεπτό. Τυραννιέται από τους σφοδρούς κι αισχρούς λογισμούς επί δεκαεπτά χρόνια. Όσα χρόνια ζούσε στην αμαρτία. Κόντεψε ν’ απελπιστεί. Έγινε ένας σκελετός από τη νηστεία. Κυκλοφορούσε σαν ένα αγρίμι της ερήμου. Η αφιλόξενη έρημος, η ξένη γη, πέτρες και σπηλιές υπήρξαν κατοικίες. Έζησε άλλα είκοσι τρία χρόνια δίχως τον φοβερό πόλεμο των λογισμών. Εξαϋλώθηκε. Η περίφημη πόρνη έγινε η μεγαλύτερη ασκήτρια όλων των αιώνων.

Ο αββάς Ζωσιμάς ιεραποδημώντας μια Σαρακοστή στην έρημο είδε μια σκιά περιπλανώμενη. Όταν αντελήφθη ότι ήταν μια γυναίκα, κάλυψε με το ιμάτιό του τη γύμνια της και πληροφορήθηκε με συγκίνηση τη θαυμαστή ζωή της. Επιστρέφοντας την κοινώνησε. Μετά ένα έτος τη βρήκε νεκρή. Σ’ ένα κεραμίδι είχε σημειώσει ότι ανεπαύθη μόλις κοινώνησε.

Η αμαρτία δεν είναι απλά η παράβαση του νόμου, αλλά έλλειψη αγάπης στον Θεό. Η αμαρτία φαντάζει πάντα πολύ ωραία, λίαν ελκυστική και σαγηνευτική. Συλλαμβάνεται στο νου, αποδέχεται και διαπράττεται. Η αμαρτία συνηθίζει να στερεί τη μακάρια γαλήνη της ψυχής. Η συννεφιά που προηγείται της αμαρτίας, μετά τη διάπραξή της υποχωρεί και ο άνθρωπος βλέποντας τη γυμνότητά του στενοχωρείται, θλίβεται κι έχει τύψεις. Η ουρά του διαβόλου επεμβαίνει, ώστε ο άνθρωπος ν’ απογοητευτεί και να μη θέλει να μετανοήσει.
Ο μέγας ψυχοανατόμος, όσιος Ιωάννης της Κλίμακος, όρισε με καταπληκτική σαφήνεια τα στάδια της αμαρτίας: Προσβολή, συνδυασμός, συγκατάθεση, αιχμαλωσία, πάλη, πάθος. Το πάθος γίνεται συνήθεια αγαπητή και χρόνια που παρασύρει τον άνθρωπο δίχως αντιστάσεις. Η αμαρτία σκοτίζει τον άνθρωπο. Σήμερα θεωρείται αδιάφορα, έχει γίνει κανόνας, ο άνθρωπος νομίζει πως κάνοντας ό,τι θέλει είναι και ελεύθερος. Όποιος νόμος και αν ψηφισθεί, η αμαρτία δεν θα παύσει να είναι αμαρτία και να ενοχλεί την ψυχή κάθε τίμιου, σοβαρού κι ευσυνείδητου ανθρώπου.
Φθάσαμε το αφύσικο να το λέμε φυσικό και το παράλογο λογικό. Αποτέλεσμα της αμαρτίας: αποξένωση, απομόνωση, κενό, μοναξιά, απόγνωση και στενοχώρια.
Η οσία Μαρία συνδράμει στοργικά στη μεταστροφή όλων. Απέτυχε ως πόρνη και νίκησε ως ασκήτρια. Πρόκειται για τρομερά γενναία γυναίκα. Εμπνέει. Συνεγείρει τους αμαρτωλούς. Μη φοβάται κανείς τις λέξεις αλλά τις ανειρήνευτες πράξεις. Τελειώνει η Σαρακοστή και η Αλεξανδρινή Μαρία μας σκουντά να προχωρήσουμε άφοβα. Μας παρακινεί προς επαναπροσανατολισμό και να μας πει εμπιστευτικά πως και οι πόρνες μπορούν να θέλουν να γίνουν όσιες…

29 Μαρτίου 2012

Ήχος α' Παραλλαγή και Μέλος


Αφιερωμένο σε όλους τους φιλομαθείς ...σπουδαστές της παρ ημών πατρώας Ελληνικής Βυζαντινής Μουσικής.....
Με σωστά διαστήματα...σε παραλλαγή και μέλος από το αναστασιματάριο του Ιωάννου πρωτοψάλτου, και με τη φωνή του μουσικοδιδασκάλου εκ Πατρών Παναγιώτη Μακρυγιάννη, ( 1924-1993) γνωστό ως Πανάρετο Φιλοθεΐτη.





27 Μαρτίου 2012

Ουκ έστιν η Βασιλεία του Θεού....και Παναγιωτίδης Αθ.


Μια μικρή γεύση για το τι θα ακολουθήσει στην επόμενη εκπομπή για την Ε΄Κυριακή των Νηστειών:

  


Μπορείτε να κατεβάσετε....ΕΔΩ... επίσης και το αργό  κλασικό ''Προσταχθέν...''από τον Θρασύβουλο Στανίτσα.

Δεν είναι τελικά μόνο η φωνή που μετράει ...αλλά η ψυχούλα που βάζει .....κανείς... 

....απολαύστε...

26 Μαρτίου 2012

Ο ΙΕΡΟΨΑΛΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Κύρια προσόντα του Ψάλτου







Όσοι αναλαμβάνουν το έργο του ψάλτη θα πρέπει να συγκεντρώνουν απαραίτητα κάποια προσόντα, τα οποία είναι: τα φυσικά, τα γραμματικά , και τρίτο τα ηθικά.

Βασικό φυσικό προσόν, που είναι άλλωστε και θείο δώρο όπου λίγοι το έχουν,  είναι η καλλιφωνία, με ότι μπορεί να περικλείει αυτός ο όρος, και εννοούμε την μουσική αντίληψη, (το ...''μουσικό αυτί''...που λέμε), την ένταση και  την χροιά της φωνής καθώς και την καλαισθησία.
Ο ψάλτης πρέπει να είναι καλλίφωνος, για να ακούγεται ευχαρίστως.  Στην  αντίθετη περίπτωση λειτουργεί ως διώκτης των πιστών από την εκκλησία, και γίνεται αιτία δυσφημήσεως και σαρκασμών εναντίον της θείας Λατρείας από τους παντός είδους εχθρούς της εκκλησίας μας, που δεν είναι και λίγοι.
Εάν λείπει το προσόν της καλλιφωνίας, πολύ δύσκολα αναπληρώνεται με την θεωρητική γνώση, και την μεγάλη μουσική μόρφωση. Η μουσική όμως αντίληψη και καλαισθησία αν δεν υπάρχει πλούσια από την αρχή μπορεί με τη σπουδή,  την επίμονη μελέτη, καθώς και με τα κατάλληλα ακούσματα, να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί. Θα πρέπει ο Ψάλτης να αντιλαμβάνεται με ευκολία ποιο είναι το σωστό και το ευχάριστο, ποιο είναι το εσφαλμένο και δυσάρεστο, ποια είναι τα αρμόζοντα για την ιερότητα του χώρου και της στιγμής, και πως θα πρέπει να οικονομεί την ψαλμωδία, ανάλογα με τα προβλήματα που συναντά ένεκα της ασυμμετρίας των ύμνων ή του ακανόνιστου τονισμού και στίξεως έτσι ώστε να κάνει την εκτέλεση όσο ποιο καλαίσθητη γίνεται.
Άλλο ένα σημαντικό φυσικό προσόν είναι η σωματική υγεία και η καλή φυσική κατάσταση, διότι καχεκτικός και αδύναμος οργανισμός δεν θα μπορέσει να βαστάξει τον κόπο του αναλογίου.

Γραμματικά προσόντα: Πρέπει ο ιεροψάλτης να έχει κάποιες γραμματικές γνώσεις τουλάχιστον σε επίπεδο Λυκείου (...άλλωστε χωρίς απολυτήριο Λυκείου δεν μπορείς να έχεις αναγνωρισμένο πτυχίο ή δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής...), για να μπορεί να εφαρμόζει την ψαλμική παραγγελία...''ψάλλατε συνετώς...''..που όπως ερμηνεύει ο Θεοδώρητος , όχι μόνο με τη γλώσσα να προσφέρεις την υμνωδία αλλά και την σκέψη σου να έχεις σε εγρήγορση για να κατανοεί τα ψαλλόμενα.
Αν λοιπόν ο ίδιος ο ψάλτης καταλαβαίνει αυτά που ψάλλει και ακόμη περισσότερο τα νιώθει, τότε τα ιερά κείμενα θα ζωντανεύουν μέσω της φωνής του και θα επιδρούν στις ψυχές των ακροατών , φυσικά προς  όφελός τους , αυτό πιστεύω θα πρέπει να είναι το ζητούμενο και ο στόχος για κάθε Ιερο-ψάλτη.

Υπάρχουν και κάποια άλλα σοβαρά προσόντα που θα πρέπει να έχει ο Ιεροψάλτης και αυτά είναι τα ηθικά.
Κατ αρχήν θα πρέπει να είναι καλός Χριστιανός όπως άλλωστε οφείλουν να είναι όλοι οι βαπτισμένοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, να ζει βίο ευσεβείας και αρετής και ως κατώτερος κλήρος που είναι να μην προκαλεί με κανένα τρόπο επειδή στο πρόσωπό του καθρεπτίζεται ( λίγο έως πολύ )  η ίδια η Εκκλησία.
Ο Ιεροψάλτης έχει την υψηλή τιμή να προσφέρει εκ μέρους του Χριστιανικού πληρώματος, λατρεία προς τον Άγιο Θεό,  και για αυτό πρέπει να έχει......να έχουμε ...κατά νου το λόγο του σοφού Σειράχ...."ουχ ωραίος αίνος εν στόματι αμαρτωλού..."
Θα πρέπει ο ίδιος Ιεροψάλτης να σεβαστεί πρώτα από όλα το ίδιο του το έργο. Να  μην το κάνει μόνο για την αμοιβή ή την δόξα και τους επαίνους, να δείχνει προς τους Ιερείς το οφειλόμενο σεβασμό διότι πρωτεύον πρόσωπο στο Ναό είναι ο Ιερέας, που είναι και ο άμεσος  συνεργάτης του. Σε αυτό εδώ το σημείο να τονίσω το γεγονός ότι σε περίπτωση σφάλματος την ώρα της ακολουθίας   από τον Ιεροψάλτη ή από τον Ιερέα, δεν θα πρέπει  ο πρώτος να μορφάζει δυσανασχετώντας, ούτε και ο δεύτερος κάνοντας κατάχρηση εξουσίας να παρατηρεί τον ψάλτη και μάλιστα από μικροφώνου, διότι έτσι γίνεται το πρόβλημα αντιληπτό από τον λαό και χάνεται όλο το κατανυκτικό κλίμα που τυχόν είχε επιτευχθεί. Θα πρέπει το σφάλμα να καλύπτεται όσο το δυνατό,  και να συζητείται μετά το πέρας της ακολουθίας.   
Ο Ιεροψάλτης να είναι ευλαβής  μέσα και έξω από τον Ναό, και ειδικά μέσα διότι εμείς που ασχολούμαστε  με την Εκκλησία (...Ιερείς , ψάλτες, επίτροποι, νεωκόροι κ.τ.λ...) υποφέρουμε από το σύνδρομο ''της εξοικείωσης με τα Θεία'' και αυτό φαίνεται από την στάση μας και την συμπεριφορά μας.
Τέλος να θίξουμε και την προς τους συναδέλφους συμπεριφορά μας. Δυστυχώς εδώ επικρατεί η ''νόσος'' των Ιεροψαλτών, δηλαδή η αλαζονεία. Σπανίως θα βρεθεί Ιεροψάλτης να παραδεχτεί με την καρδία του άλλο συνάδελφό. Βέβαια τα γεροντικά λένε πως τα ταγγαλάκια όπου δούνε ράσο εκεί πάνε και μπλέκονται.....γιατί το Ιεροψαλτικό ράσο να αποτελέσει εξαίρεση;         
Η ταπεινή μου γνώμη είναι πως είμαστε όλοι οι βαπτισμένοι Ορθόδοξοι , αδέρφια,  και πως εμείς οι Ιεροψάλτες έχουμε ένα λόγω παραπάνω ....την κοινή μας αγάπη για την Β.Μουσική.... να είμαστε μονιασμένοι  και αγαπημένοι.
Θα κλείσω με μία ρήση του Ιερού Χρυσοστόμου σχετική με όλα τα παραπάνω :''.....Τι δε εστί το ζητούμενον και ό παρ ημών απαιτείται; Το τους θείους αναπέμποντας ύμνους  φόβω πολλώ συνεσταλμένους και ευλαβεία κεκοσμημένους , ούτω προσφέρειν τούτους ....'' 
           
                 

24 Μαρτίου 2012

Ευαγγελισμός Της Θεοτόκου

Νέα εκπομή αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου .......Κατεβάστε εδώ ...και για τις επόμενες 3-4 εβδομάδες, επίκαιρους ύμνους μας αποδίδουν οι: Χρ.Θεοδοσόπουλος, Αθ.Καραμάνης, Αθ.Πέττας, Θρ.Στανίτσας.......
επίσης εδώ μπορείτε να κατεβάσετε ....το Ιδιόμελο του Ν΄ψαλμού από τον Θρ.Στανίτσα, και το Δοξαστικό των αίνων της εορτής από τον Αθ.Πέττα....καλή ακρόαση.   
 

Oμιλία εις τον Ευαγγελισμόν ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ 

 

Πάλι σήμερα έχουμε χαρμόσυνες ειδήσεις,  μηνύματα ελευθερίας, μια ανάκληση από την πτώση και μια επάνοδο στη ζωή, μια υπόσχεση ευφροσύνης και μια απαλλαγή από τη δουλεία. Ένας άγγελος συνομιλεί με την Παρθένο, για να μην ξαναμιλήσει ο διάβολος με γυναίκα. Λέει η Γραφή: «Τον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ στάλθηκε από τον Θεό ο άγγελος Γαβριήλ σε μια παρθένο, που ήταν μνηστευμένη με έναν άνδρα».


''Ευαγγελισμός'' Θεοφάνου του Κρητός

Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να αποκαλύψει την παγκόσμια σωτηρία των ανθρώπων, για να φέρει στον Αδάμ τη βέβαιη αποκατάστασή του, για να μεταβάλει την ατιμία του γυναικείου φύλου σε τιμή, για να προετοιμάσει το νυμφικό θάλαμο, ώστε να είναι αντάξιος για τον αμόλυντο Νυμφίο και για να συντελέσει να νυμφευθεί το πλάσμα με τον πλάστη, στο έμψυχο παλάτι του βασιλιά των αγγέλων. Στάλθηκε, ακόμη, ο Γαβριήλ στην παρθένο που ήταν αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ, αλλά που προοριζόταν για τον Ιησού, τον Υιό του Θεού. Στάλθηκε ο χωρίς αμαρτίες σε αυτήν, που δεν θα γνώριζε τη φθορά. Στάλθηκε ο λύχνος, για να αναγγείλει τον ήλιο της δικαιοσύνης. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να διαλαλήσει αυτόν που βρίσκεται στους κόλπους του Πατέρα και στην αγκαλιά της μητέρας. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να δείξει αυτόν που κάθεται σε θρόνο αλλά και σε σπηλιά. Χαρακτηρίζω μυστήριο αυτό που γίνεται κατανοητό με την πίστη και δεν εξερευνάται με τη φιλομάθεια…
Τον έκτο μήνα στάλθηκε ο Γαβριήλ στη Παρθένο και είχε πάρει περίπου τέτοιες εντολές από τον Θεό. «Έλα λοιπόν, αρχάγγελε, γίνε υπηρέτης του φοβερού και κρυμμένου μυστηρίου. Βιάζομαι εξαιτίας της ευσπλαχνίας μου να κατέβω από τον ουρανό και να αναζητήσω τον πλανεμένο Αδάμ. Η αμαρτία σάπισε το δημιούργημα των χεριών μου και θάμπωσε την ομορφιά που έπλασα. Ο λύκος κατατρώει το δημιούργημά μου, είναι έρημη η θέση του στον παράδεισο … Επιθυμώ να ελεήσω τον κατατρεγμένο άνθρωπο και να συλλάβω τον εχθρό διάβολο. Επιθυμώ αυτό το μυστήριο να μην το μάθουν όλες οι ουράνιες δυνάμεις, σε σένα μόνο το εμπιστεύομαι. Πήγαινε, λοιπόν, στην παρθένο Μαρία,, στο λογικό μου παράδεισο, στην πύλη της ανατολής, στο άξιο κατοικητήριο του Λόγου μου, στο δεύτερο ουρανό που βρίσκεται πάνω στη γη, στο ελαφρό και ταχυκίνητο σύννεφο.
Πληροφόρησέ την για τη βροχή της παρουσίας μου, πήγαινε στο νυμφικό κοιτώνα της ενανθρωπήσεως, πήγαινε στον αμόλυντο νυμφικό κοιτώνα της κατά σάρκα γεννήσεώς μου. Μίλησε στα αυτιά της λογικής κιβωτού, προετοίμασέ τα να με ακούσουν χωρίς να τα τρομάξεις, ούτε να ταράξεις την ψυχή της Παρθένου. Κόσμια εμφανίσου στον έμψυχο ναό μου, πες σε αυτήν πρώτα τη χαρούμενη είδηση. Εσύ πες στη Μαριάμ το «Χαίρε Κεχαριτωμένη», ώστε εγώ να ελεήσω την εξουθενωμένη Εύα».
Ευαγγελισμος του Αντρέι Ρουμπλιώφ
Τ’ άκουσε αυτά ο αρχάγγελος και όπως ήταν φυσικό μονολογούσε· «Παράξενη είναι αυτή η υπόθεση, ξεπερνάει κάθε σκέψη αυτό που ειπώθηκε. Ο φοβερός στα Χερουβίμ, ο αθέατος στα Σεραφείμ, ο ακατάληπτος σε όλες τις ουράνιες αγγελικές δυνάμεις, υπόσχεται μια ξεχωριστή επικοινωνία στην κόρη, προμηνύει μια αυτοπρόσωπη παρουσία του … Όμως είναι δυνατό, ανθρώπινη κοιλιά να χωρέσει τον αχώρητο; Πραγματικά αυτό το μυστήριο είναι φοβερό!».
Ενώ αυτά είχε στο νου του ο άγγελος, ο Δεσπότης του λέει: «Γιατί ταράζεσαι και παραξενεύεσαι Γαβριήλ; Δεν σ’ έστειλα προηγουμένως στον ιερέα Ζαχαρία; Δεν του μετέφερες τη χαρμόσυνη είδηση της γεννήσεως του Ιωάννη, δεν επέβαλες την τιμωρία της σιωπής στον ιερέα που δεν σε πίστεψε, δεν καταδίκασες το γέροντα σε αφωνία; Εσύ δεν το ανακοίνωσες κι εγώ το επικύρωσα; Δεν ακολούθησε τη χαρμόσυνη είδησή σου η πράξη; Δεν συνέλαβε η στείρα γυναίκα; Δεν εξαφανίστηκε η αρρώστια της ατεκνίας; Δεν υποχώρησε η απραξία της φύσης; Τώρα δεν κυοφορεί αυτή που προηγουμένως ήταν στείρα; Μήπως για μένα τον Δημιουργό υπάρχει κάτι που είναι ακατόρθωτο; Πώς, λοιπόν, σε κυρίεψε η αμφιβολία;»…
«Χαίρε Κεχαριτωμένη, μην ντρέπεσαι σαν να είσαι αιτία καταδίκης. Θα γίνεις μητέρα αυτού που καταδίκασε και λύτρωσε τον άνθρωπο. Χαίρε, αμίαντη μητέρα του Νυμφίου Χριστού στην ορφανή ανθρωπότητα, Χαίρε, εσύ που καταπόντησες στη μήτρα σου το θάνατο της μητέρας της ανθρωπότητας Εύας, Χαίρε, ο ζωντανός ναός του Θεού, Χαίρε, συ που είσαι εξίσου κατοικία ουρανού και γης, Χαίρε, ευρύχωρε τόπε της απόρρητης φύσης. Εξαιτίας της ήλθε ο γιατρός για τους αρρώστους, ο ήλιος της δικαιοσύνης, για να φωτίσει αυτούς που ζουν στο σκοτάδι, η άγκυρα για όλους τους ταλαιπωρημένους και το ασφαλισμένο λιμάνι. Γεννήθηκε ο Δεσπότης των δούλων, ο σύνδεσμος της ειρήνης, ο λυτρωτής των αιχμαλώτων, η ειρήνη αυτών που βρίσκονται σε πόλεμο…».
Αυτός είναι η ειρήνη, η χαρά και η αγαλλίασή μας. Όλοι επιδιώκουμε να  απολαύσουμε αυτά τα αγαθά, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα, τιμή και προσκύνηση, τώρα και πάντοτε και σε όλους τους αιώνες. Αμήν.
Επιμέλεια: Δρ Ελένη Ρωσσίδου-Κουτσού, Φιλόλογος-Βυζαντινολόγος

21 Μαρτίου 2012

Ο ΙΕΡΟΨΑΛΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Η θέση του ψάλτου στη λατρεία


Ότι σχετίζεται με το έργο της Εκκλησίας, και ειδικά με την εντός του ναού θεία λατρεία, δεν μπορεί να υπαχθεί μεταξύ των συνηθισμένων επαγγελμάτων.
Έτσι και το έργο του ιεροψάλτη δεν είναι επάγγελμα (παρόλο που είναι δίκαιο να ζει κανείς από αυτό το έργο...) αλλά ιερό λειτούργημα, και έτσι θα πρέπει ο κάθε ιεροψάλτης να το αντιλαμβάνεται, και να το εκτελεί.
Ο σκοπός της ψαλμωδίας δεν είναι η ευχαρίστηση και η τέρψη των ακροατών -πιστών, (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να υποφέρουν από κακοφωνίες...) αλλά η ζωηρή και από καρδίας έκφραση, η ανύψωση προς τον Θεό και επικοινωνία, έτσι ώστε να επέλθει η πνευματική πρόοδος και ενίσχυση των πιστών.
Σε αυτό τον σκοπό είναι ταμένος ο ιεροψάλτης, και φυσικό είναι να κατέχει εξαιρετική θέση μεταξύ των πιστών. Ενώ λοιπόν ο Ιερέας τελεί τα μυστήρια, και αναπέμπει ευχές και δεήσεις, ο Ιεροψάλτης παρίσταται ως βοηθός και συνεργάτης και συμμετέχει ενεργά στη τέλεση της θείας λατρείας.
Το ότι κατέχουν σημαντική θέση οι Ιεροψάλτες στο ναό, φαίνεται όχι μόνο από το έργο τους αλλά και από το γεγονός ότι αποτελούν ιδιαίτερη τάξη από τους πρώτους κιόλας αιώνες της Εκκλησίας. Ήδη από τον δ΄  αιώνα μ.Χ. ο άγιος Ιγνάτιος ο θεοφόρος θέσπισε τους χορούς των ψαλτών (δεξιό -αριστερό) και την αντιφωνική μελωδία. Αυτή λοιπόν η τάξη, (ψαλτών..) αναφέρεται σε Αρχαίες Λειτουργίες, σε κανόνες οικουμενικών συνόδων και θεωρούνται ως κατώτεροι κληρικοί μετά την χειροθεσία τους από Ιεράρχη με σχετική ευχή (...επί προχειρίσει ψάλτου..) από το Μέγα Ευχολόγιο.

Ο Ιεροψάλτης μέσα στην λατρεία αντιπροσωπεύει την ''φωνή του λαού'' διότι στην πρώτη Εκκλησία έψαλλε όλος ο λαός μαζί αλλά εν συνεχεία λόγω της αύξησης του εκκλησιάσματος καθώς και της πληθώρας των ύμνων, ανατέθηκε το έργο αυτό στους ιεροψάλτες.
Ο Ιερός Χρυσόστομος προτρέπει  σε μια ομιλία του που αναφέρεται στην προς Εφεσίους επιστολή...Μάθε να ψάλλεις για να δεις πόση ευχαρίστηση θα λάβεις, όπως  αυτοί που τραγουδούν σατανικά τραγούδια είναι γεμάτοι με ακάθαρτο πνεύμα, έτσι και αυτοί που ψάλλουν πληρούνται Πνεύματος Αγίου.

Πηγή: Σταχυολογήθηκαν από το βιβλίο του Δημ. Παναγιωτοπούλου  
''Θεωρία και πράξις της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής''             

18 Μαρτίου 2012

Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως




την νέα εκπομπή  που είναι αφιερωμένη στην τρίτη Κυριακή των νηστειών την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, ανάμεσα στα άλλα ωφέλιμα που η εκπομπή πραγματεύεται, ακούγονται και σπάνιοι επίκαιροι ύμνοι, από τους μεγάλους των αναλογίων του περασμένου αιώνα...όπως:

"Νυν αι δυνάμεις ...". σε ήχο πλάγιο του δευτέρου από τον Δημοσθένη Παϊκόπουλο.
Αργή καταβασία , από τον Θρασύβουλο Στανίτσα.
Αναστάσιμοι αίνοι του βαρέως ήχου από τον Δημήτριο Νερατζή.
Προσόμοια των αίνων της τρίτης  Κυριακής των νηστειών, του τετάρτου ήχου, και πάλι από τον Θρασύβουλο Στανίτσα.
Δοξαστικό "Την υψηλόφρονα γνώμη" σε ήχο πλάγιο του τετάρτου από τον Χαρίλαο Ταλιαδώρο.
Στίχους από την δοξολογία Πέτρου του Πελοποννησίου σε ήχο τέταρτο άγια, μιας και το απαιτεί η προφορική ιεροψαλτική παράδοσή της εκκλησίας μας από τον Λεωνίδα Σφήκα.
"Την γαρ σην μήτραν" σε ήχο πρώτο τετράφωνο από τον Αθανάσιο Παναγιωτίδη, και τέλος αργό  ιδιόμελο του Ιακώβου κατανυκτικού εσπερινού "Ατενίσαι" σε ήχο πλάγιο του τετάρτου από τον Χρύσανθο Θεοδοσόπουλο.


Καλή ακρόαση σε όλους και καλή συνέχεια στον αγώνα μας.   





13 Μαρτίου 2012

Λίγα θεωρητικά του βαρέως ήχου .



                                                                       ΒΑΡΥΣ

Ο έβδομος κατά σειρά ήχος είναι ο πλάγιος του τρίτου ή βαρύς. Εδώ να σημειώσουμε ότι ο βαρύς έχει ιδιάζουσα αρκτική μαρτυρία η οποία δεν έχει καμία σχέση με τον κύριό του τον τρίτο, όπως συμβαίνει στους υπόλοιπους πλάγιους ήχους.
Ο βαρύς αντιστοιχεί στον Υποφρύγιο τρόπο των αρχαίων, και ονομάσθηκε έτσι επειδή έχει την χαμηλότερη τονικά  βάση όλων των ήχων, δηλαδή τον Ζω. Επειδή όμως το χαμηλό της βάσεως περιορίζει το μέλος και δεν επιτρέπει την κατάβαση σε βαρύτερους τόνους, έγινε μετάθεση της βάσεως στον Γα, σε ορισμένα όμως μέλη διατηρήθηκε η βάση του Ζω.

Βάση:
 Ο βαρύς έχει τρείς βάσεις, τον Γα  ( βαρύς εναρμόνιος εκ του Γα …ο ήχος του αναστασιματαρίου…), τον Ζω τον φυσικό (8 μόρια κάτωθεν του ΝΗ) και τον Ζω εν υφέση (12 μόρια κάτωθεν του Νη)

Κλίμακα :
 Χρησιμοποιεί την εναρμόνια κλίμακα σε μέλη στιχηραρικά –ειρμολογικά και την διατονική σε μέλη κυρίως της παπαδικής. Εδώ να τονίσουμε πως το θέμα κλίμακα στον συγκεκριμένο ήχο και ειδικά για τα αργά μέλη δεν είναι τόσο απλό και δεν μπορεί να αναλυθεί σε μια γνωριμία και μόνο με τον ήχο, όπως αυτή εδώ που προσπαθούμε να πετύχουμε μέσα από αυτές τις σημειώσεις, θα πρέπει να αναλυθεί και να διδαχθεί ο ήχος στον μαθητή από έμπειρο δάσκαλο, με πλούσιες θεωρητικές γνώσεις και φυσικά εμπειρία.
Παρόλα αυτά θα προσπαθήσουμε επιγραμματικά να δώσουμε μια εικόνα για το τι συμβαίνει στον βαρύ.

Βαρύς εναρμόνιος εκ του Γα (αναστασιματαρίου).
Βάση είπαμε έχει τον Γα και κλίμακα αυτή του τρίτου ήχου,( Φα μείζονα της ευρωπαϊκής..)  διαφέρει στους δεσπόζοντες φθόγγους που είναι Γα, Δι, Ζω΄, καταλήξεις κάνει ατελείς στον Γα, Δι, Πα, εντελείς στον Γα, και ενίοτε στον Νη, και τελικές στον Γα. Χρησιμοποιεί την εναρμόνιο φθορά επί του Ζω κυρίως, τη συναντάμε και στον Γα και σπανιότερα στον Βου. 


Βαρύς εναρμόνιος εκ του Ζω.
Βάση έχει τον Ζω ύφεση,  και η κλίμακά του αποτελείται από δύο διαζευγμένα εναρμόνια τετράχορδα (12-12-6) από μείζονα τόνο Βου-Γα (12), δεσπόζει ο Ζω και ο Δι γίνονται ατελείς καταλήξεις εις τον Δι και το Νη εντελείς στον άνω Ζω΄ και τελικές στον Ζω, στον Βου και στον Ζω΄ δε τίθεται εναρμόνιος φθορά.     

Απλός Βαρύς (.. μαλακός..) διατονικός.
 
Η κλίμακά του αποτελείται από συννημένα τετράχορδα των 8-12-10 αρχόμενος εκ του κάτω Ζω (βάση) με προσλαμβανόμενο Κε-Ζω΄(12), δεσπόζουν ο Ζω-Πα-Γα ενώ έλκεται ο Κε από τον Ζω΄


Βαρύς τετράφωνος (διατονικός).
 

Βάση έχει τον Ζω και πορεία διαξευγμένων τετραχόρδων 8-12-10, με διαζευκτικό τον Βου-Γα (12) και τον Γα ελκόμενο ενίοτε από τον Δι, χαρακτηρίζεται και ως χαμηλός λέγετος.

Βαρύς επτάφωνος διατονικός.
Και πάλι με βάση τον κάτω Ζω και κλίμακα πανομοιότυπη με του τετραφώνου όσο αφορά το κομμάτι Ζω-Ζω΄  ενώ από τον Ζω΄ έως τον άνω Γα΄ χρησιμοποιεί το πεντάχορδο το απλού βαρέως (8-12-10-8). Δεσπόζοντες έχει τους: Ζω-Δι-Ζω΄ και έλξεις τον Γα προς τον Δι και τον Κε προς τον Ζω΄.

Βαρύς πεντάφωνος (πρωτόβαρυς).
Βάση έχει τον φυσικό Ζω.
 Κλίμακα  έως τον Δι αυτή του απλού βαρέως.
 Ενδιατρίβει  γύρω από τον Δι (5 φωνές κατά το οξύ από την βάση εξ ου και 5φωνος) και επειδή  χρησιμοποιεί γραμμές του πρώτου ειρμολογικού ονομάζεται και πρωτόβαρυς, διαφέρει δε στις τελικές καταλήξεις (καταλήγει στον Ζω).
Στο σημείο αυτό μπορούμε,ε να αναφέρουμε και τον γνωστό ως Πεστενγκιάρ :



...ως μέσος του πλαγίου του πρώτου διφώνου φθορικού (νάος ή σαμπά) .
Άλλη μία κλίμακα του βαρέως είναι αυτή με την οποία ψάλλουμε "Τον Δεσπότη..." που ξεκινά με την φθορά του δευτέρου :

Μπορούμε να πούμε και άλλα τινά για τον βαρύ διότι όποιος ήχος καταλήγει στον Ζω χαρακτηρίζεται ως βαρύς και φυσικά να πούμε πως τις παραπάνω κλίμακες δεν τις συναντάμε στα μέλη καθαρές όπως τις περιγράψαμε αλλά αναμεμιγμένες μεταξύ τους και θα πρέπει κάθε φορά για να εκτελούμε σωστά να βλέπουμε τις «συμφωνίες» που κάνει το μέλος (..πχ: τετράφωνος, πεντάφωνος, επτάφωνος, κ.τ.λ…) καθώς και ποιοι φθόγγοι δεσπόζουν , για μια άρτια εκτέλεση. 

Το ήθος του Βαρέως: ποικίλει και κλίνει περισσότερο προς το ησυχαστικό λόγω της μικρής έκτασης του εναρμονίου (…συνήθως μέχρι τον άνω Ζω΄), στον διατονικό δε, έχει ύφος παρεμφερές με του λεγέτου, δηλαδή πανηγυρικό και ευφρόσυνο.

Απήχημα...εδώ:

Οι ιαμβικοί στίχοι της Οκτωήχου μας λένε τα εξής:

«οπλιτικής φάλαγγος οικείον μέλος
Ο του βάρους συ κλήσιν ειλιφώς φέρεις
Ήχον τον απλούν, τον βάρους επώνυμον,
Ο τους λογισμούς εν βοαίς μισών φιλεί
Ανδρών δε άσμα δευτερότριτε βρέμεις.
Ων ποικίλος δε, τους απλούς έχεις φίλους».

Δηλαδή : Εσύ που φέρεις την ονομασία του βάρους , έχεις μέλη που θυμίζουν στρατιωτική φάλαγγα.
Τον απλό τούτο ήχο τον βαρύ επονομαζόμενο,  ιδιαιτέρως αγαπούν όσοι αποστρέφονται τις σκέψεις και τις έννοιες που εκφράζονται με φωνές και κραυγές .
Σοβαρό άσμα που αρμόζει σε άνδρες αποδίδεις με ζωηρότητα εσύ που είσαι ο δεύτερος ήχος του εναρμονίου γένους μετά τον τρίτο, αν και έχεις ποικιλία στα μέλη σου,  φίλοι σου είναι οι απλοί άνθρωποι που αγαπούν την απλότητα του μέλους.    



10 Μαρτίου 2012

Β΄ Κυριακή των νηστειών ....Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά



Επίκαιρους ύμνους μπορείτε να απολαύσετε για μια ακόμη φορά στην νέα εκπομπή μας......   
ὐμνους που μας αποδίδουν οι μεγάλοι των αναλογίων όπως: Θρ.Στανίτσας, Χρ.Θεοδοσόπουλος, Αθ.Καραμάνης, Χαρ.Ταλιαδώρος, και η αγιορείτικη αδελφότητα των Θωμάδων.

Ορθοδοξίας ο φωστήρ
Κατά τη σημερινή Β΄ Κυριακή των Νηστειών, αδελφοί μου, η  Εκκλησία μας προβάλλει μία εκ των πλέον σημαντικών μορφών της  Ορθοδόξου Θεολογίας και Ασκήσεως του 14ου αιώνος, τον Άγιο Γρηγόριο Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης τον Παλαμά. Η υμνογραφία της εορτής τον χαρακτηρίζει φωστήρα της Ορθοδοξίας, στήριγμα της Εκκλησίας και διδάσκαλο, καλλονή των μοναστών, των θεολόγων υπέρμαχο απροσμάχητο1.  Αυτά τα μοναδικά ιδιώματά του θα προσεγγίσουμε, ψηλαφώντας την πορεία του βίου του.
Ο Άγιος Γρηγόριος υπήρξε «φωστήρας της Ορθοδοξίας», γιατί, με τα Θεολογικά του έργα και τους Δογματικούς του αγώνες οδήγησε την Εκκλησία να τον κατατάξει στην χορεία των Μεγάλων Οικουμενικών Πατέρων και Διδασκάλων, δίπλα στους Καππαδόκες Πατέρες του 4ου αιώνος. Η Θεολογία του δεν ήταν καρπός ακαδημαϊκών αναζητήσεων και θεωρητικών προσεγγίσεων, αλλά πήγαζε από την ζωή της ασκήσεως και της προσευχής που βίωνε, ως Μοναχός, στο Άγιον Όρος και αλλού, από την εμπειρία της Λειτουργικής ζωής, που απέκτησε ως Ιερεύς και Αρχιεπίσκοπος της μεγαλωνύμου Θεσσαλονίκης και από τη γνώση του Θεού, που απέκτησε όχι με την διάνοια ή το συναίσθημα, αλλά με την Αγιοπνευματική εμπειρία και μετοχή στο φως, την ζωή και την δόξα της Αγίας Τριάδος.
Ο Άγιος Γρηγόριος χαρακτηρίζεται «καλλονή των μοναστών», γιατί βίωσε την μοναχική ζωή και μάλιστα την ησυχαστική διάσταση της ερημίας και της μόνωσης, αναμετρούμενος με τον εαυτό του και αναζητώντας τον Θεό. Στην διάρκεια της μοναχικής του ζωής ασκήθηκε στον αγώνα της αδιάλειπτης προσευχής, που εκφράζεται με την μονολόγιστη ευχή Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με. Με τη συντομία της βοηθούσε το νου να συγκεντρωθεί στη καρδιά και να προσηλωθεί στο Θεό. Με τη μεταφορά στη καρδιά γινόταν το όπλο του εναντίον του διαβόλου. Η προσευχή αυτή γινόταν «έξις» και τον συνέπαιρνε, έστω και αν το σώμα ασχολούνταν με οτιδήποτε άλλο.
Επειδή ήταν ένα με τη ζωή του ή μάλλον αυτή η ίδια η ζωή του, η οποιαδήποτε φυσική εργασία δεν εμπόδιζε το νου του να προσεύχεται αδιαλείπτως. Ο ίδιος, όπως και οι Ησυχαστές της εποχής του, αλλά και οι Μοναχοί στην Ορθόδοξη πραγματικότητα, βίωνε την Παράδοση της Εκκλησίας, ότι ο άνθρωπος, με την κάθαρσή του από τα πάθη,προσεγγίζει τον Θεό και θεώνεται και αυτή  η θέωση συνιστά τη σωτηρία του.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς υπήρξε  «στήριγμα και διδάσκαλος της Εκκλησίας, απροσμάχητος υπέρμαχος των Θεολόγων».
Έζησε σε μια περίοδο κατά την οποία η ενότητα της Εκκλησίας και το φρόνημα του λαού της επλήγησαν από την αίρεση του Βαρλαάμ από την Καλαβρία και του μαθητού του Ακινδύνου, οι οποίοι δίδασκαν πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίσει το Θεό και, ακόμα περισσότερο, να ενωθεί μαζί Σου. Κατά τα λεγόμενα του Βαρλαάμ, ο Θεός είναι «κλειστός στον εαυτό του» και δεν μπορεί να ενωθεί με τους ανθρώπους. Επομένως, οι «ησυχαστές», οι μοναχοί δηλ. εκείνοι που έλεγαν ότι μπορεί ο άνθρωπος να ενωθεί με το Θεό και να φωτισθεί δεν ήταν Ορθόδοξοι. Ο Άγιος Γρηγόριος σε τρεις τοπικές Συνόδους στην Κωνσταντινούπολη2 αποκατέστησε την αλήθεια της Ορθόδοξης Θεολογίας διδάσκοντας ότι ο Θεός δεν είναι δυνατόν να κατανοηθεί από τον άνθρωπο, ως προς την ουσία Σου. Μπορεί, όμως, να αποκαλυφθεί και ο άνθρωπος να κοινωνήσει μαζί Σου,  «διά των Θείων ενεργειών». Με τη θέση αυτή, έκλεισε το πολυσύνθετο θέμα της γνώσεως του Θεού.
Η γνώση του Θεού, αδελφοί μου, είναι το μεγάλο ζητούμενο για όλους όσοι είμαστε μέλη της Εκκλησίας του Χριστού, είναι, θα μπορούσαμε να πούμε, στόχος ζωής, που μπορεί να επιτευχθεί με τον τρόπο που εισηγείται και προτείνει η Εκκλησία και περνά μέσα από τους διαύλους του διαρκούς προσωπικού πνευματικού μας αγώνα. Δεν είναι, όμως, προσωπικό μας κατόρθωμα, γιατί «ο Θεός γνωρίζεται μόνο εν Αγίω Πνεύματι, γι’ αυτό, όποιος επιχειρήσει, εξ αιτίας της υπερηφανείας του, να γνωρίσει τον ποιητή των όλων με τον νου του, αυτός είναι τυφλός και ασύνετος»3.  Η ανθρώπινη γνώση, παρά την εξέλιξη και τις κατακτήσεις της, περιορίζεται από τα συγκεκριμένα όριά της και δεν αρκεί για να προσεγγίσουμε καν στην προοπτική της γνώσης του Θεού, γιατί, «ο Θεός βλέπεται από εκείνους που μπορούν να τον δουν, εφόσον έχουν τους οφθαλμούς της ψυχής ανοικτούς»4. ΑΜΗΝ!

8 Μαρτίου 2012

«Γλυκίσματα» από το ζαχαροπλαστείο του Τριωδίου



Ένα μικρό γλύκισμα θα σας προσφέρω σήμερα από το ζαχαροπλαστείο των ύμνων του Τριωδίου.

«Τοις εν σκότει αμαρτημάτων» δοξαστικό των αίνων της δεύτερης Κυριακής των νηστειών σε ήχο πλάγιο του δευτέρου από τον Θρασύβουλο Στανίτσα.

 Δεύτερη Κυριακή των νηστειών είναι η ερχόμενη Κυριακή, και όσο περνάνε  οι μέρες μπαίνουμε όλο και ποιο βαθειά στη μυσταγωγία του τριωδίου πυκνές ακολουθίες, μεγάλα απόδειπνα, κατανυκτικοί εσπερινοί, κ.α. και όλα αυτά με φόντο…όπως λέει και ένας αδερφός …. τη Μ. Εβδομάδα, τα Πάθη, το Σταυρό, και φυσικά την Ανάσταση.
Μακάριοι οι πιστοί που έχουν την δυνατότητα να ακολουθούν την λατρευτική ζωή της εκκλησίας μας, και δω που τα λέμε όλοι λίγο πολύ μπορούμε να αφεθούμε στα χέρια του Χριστού μας…(…μας βολεύει άλλωστε ..).. και να ξεχάσουμε, για λίγο τον κόσμο..(..το κοσμικό φρόνημα ..δηλ.) που καθόλου δεν μας ωφέλησε μέχρι τα τώρα, να ξεχάσουμε τις μειώσεις των μισθών, των επικουρικών συντάξεων και όλα τα δεινά που μεταχειρίζεται ο αρχέκακος, μισάνθρωπος  με μοναδικό του στόχο να μας απομακρύνει από τον Κύριό μας και να μας βυθίσει στην απελπισία.
Μην πιστέψετε ποτέ πως θα αφήσει ο Κύριος μας το πολυτιμότερο και τελειότερο, δημιούργημά του αβοήθητο, ακόμα και οι τρίχες της κεφαλής μας ….είναι μετρημένες, ακόμα και τα πτηνά του ουρανού ούτε σπέρνουν ούτε θερίζουν, αλλά υμνούν με τις ουράνιες φωνές τους τον Θεό….ακόμα και αυτά ζουν ευτυχισμένα  χωρίς έγνοιες.
  Εμείς  οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί…έχουμε πλάτες… και τίποτα δεν πρέπει να μας φοβίζει γιατί σύμμαχος μας είναι ο Χριστός.

Ελπίζω το «λουκουμάκι» που θα ακολουθήσει  …από το ..ζαχαροπλαστείο …που λέγαμε..  θα σας βάλει  στο πνεύμα και θα σας τονώσει  το φρόνημα.


«Χαλινούς αποπτύσας τους πατρικούς» σε ήχο πλάγιο του τετάρτου σε μέλος του Ιακώβου από την φωνή του Χρύσανθου Θεοδοσόπουλου.
           

 Καλό στάδιο

5 Μαρτίου 2012

Ήχος πλάγιος του δευτέρου σκληρός χρωματικός



                                             Πλάγιος του Δευτέρου

Ο έκτος κατά την τάξη των ήχων είναι  ο πλάγιος του δευτέρου (πλβ΄), είναι πιθανότατα παρεμφερής προς τον Υπολύδιον τρόπο τον αρχαίων.Ανήκει  στο χρωματικό γένος όπως και ο κύριός του ο δεύτερος, αλλά λόγω των διαφορών τους κυρίως στα διαστήματα της κλίμακας, τους ξεχωρίζουμε σε μαλακό χρωματικό (…β΄ ήχος), και σκληρό χρωματικό( πλβ΄).
Βάση: Ο πλβ΄ στα  στιχηραρικά και παπαδικά μέλη έχει βάση τον Πα, ενώ στα ειρμολογικά έχει βάση τον Βου ή τον Δι .

Κλίμακα: Χρησιμοποιεί την σκληρή χρωματική κλίμακα των 6-20-4  μορίων διαζευγμένη με ένα  μείζονα Δι-Κε τόνο 12 μορίων στα παπαδικά και στιχηραρικά χρησιμοποιεί μικτή κλίμακα, δηλαδή, το βαρύ τετράχορδο (Πα έως Δι) χρωματικό, ενώ το οξύ (Δι-Πα΄) διατονικό και συνήθως με γραμμές Άγια (κυρίου τετάρτου). Το ειρμολογικό μέλος χρησιμοποιεί την κλίμακα του Β΄ήχου ( μαλακού χρώματος εκ του Βου ή Δι), διαφέροντας φυσικά στην πορεία του μέλους και στις καταλήξεις  από τον δεύτερο.
Ήχος πλβ΄σκληρός χρωματικός


Δεσπόζοντες φθόγγοι: Στα στιχηραρικά-παπαδικά δεσπόζουν οι Πα-Δι-Κε-Πα΄, ενώ στα ειρμολογικά ο Βου και Δι.

Καταλήξεις: και πάλι θα ξεχωρίσουμε τα στιχηραρικά- παπαδικά από τα ειρμολογικά , και θα πούμε πως στα μεν πρώτα γίνονται ατελείς καταλήξεις στους Δι,Κε, εντελείς και τελικές στον Πα και τελικές προς παύση στον Δι, ενώ στα ειρμολογικά ατελείς στον Δι , εντελείς και τελικές στον Βου,και τελικές προς παύση στους Δι,Βου.

Απηχήματα: Έχει για τα στιχηραρικά-παπαδικά το νεχεαννές όπου απηχεί όλο το βαρύ 4χορδο ξεκινώντας από την βάση και καταλήγοντας πάλι σε αυτή, ενώ για τον 4φωνο ειρμολογικό είναι το ίδιο μόνο που καταλήγει στον Κε..(… στη 4φωνία , από τον πλάγιο στον κύριο γιατί είπαμε πως τα ειρμολογικά ψάλλονται σε δεύτερο ήχο).

                
Έλξεις : Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν ιδιαίτερες έλξεις στον πλβ΄, η κλίμακά του είναι ήδη  στα όρια της με τα διαστήμα τα των 6-20-4—12—6 -20-4 , μια παρατήρηση μόνο , κατά την κατάβαση της κλίμακας το 6αρι,  Βου-Πα, μπορεί να γίνει 4αρι και να γίνει 6αρι το Δι-Γα…( εκ της προφορικής παραδόσεως).

Συστήματα: τα συστήματα που ακολουθεί ο πλ β΄ είναι το οκτάχορδο, γι αυτό και έχει μεγαλύτερη έκταση από τον κύριό του τον δεύτερο, όταν παραστεί ανάγκη αναβάσεως άνω του Πα΄, ή καταβάσεως κάτω του Πα (βάσης ) τότε χρησιμοποιεί και τον τροχό (5χορδο σύστημα).

Το ήθος του πλ β΄: Μιλώντας για το ήθος εννοούμε του στιχηραρικού  πλ β΄ διότι εφόσον ο ειρμολογικός ψάλλεται  κατά τον δεύτερο ήχο , θα έχει και το ανάλογο ήθος.
Έτσι μπορούμε να πούμε πως το ύφος του κλίνει προς το συσταλτικό, κατανυκτικό, παθητικό, και πένθιμο, ενώ ο Χρύσανθος σημειώνει εκτός από αυτά ότι ο ήχος αυτός αρμόζει σε άσματα, επικήδεια, αλλά και σε μελέτες υψηλές και θείες.


Οι  Ιαμβικοί στίχοι της παρακλητικής μας τον περιγράφουν:

«Έκτος μελωδός, αλλ΄ υπέρπρωτος πέλεις,
Ο δεύτερος συ των μελών δευτερεύων .
Τας ηδονάς συ διπλοσυνθέτους φέρεις ,
Του δευτέρου πως δευτερεύων δευτέρως,
Σε τον μελιχρόν, τον γλυκύν, τον τέττιγα,
Τον εν πλαγίοις δεύτερον τις ου φιλεί;»

Δηλαδή:

Έκτος μελωδός είσαι στην σειρά των ήχων. Με αξία περισσότερη και από πρώτος, μολονότι είσαι δεύτερος μεταξύ των πλαγίων, και έχεις δευτερεύοντα μέλη επειδή κατάγεσαι από τον δεύτερο.  Συ με τις πολλές και σύνθετες  και διπλές μελωδίες σου, διπλή προξενείς και την ευχαρίστηση, σε αυτούς που σε ακούνε ας έρχεσαι στη δεύτερη θέση κατά την τάξη από τον δεύτερο. Εσένα τον ευχάριστο σα το μέλι, τον γλυκό που η μελωδία του θυμίζει τον τέττιγα (τζίτζικα), τον δεύτερο μεταξύ των πλαγίων ποιος είναι δυνατόν να μην αγαπά;

Ακούστε τα απηχήματα …στο παρακάτω βίντεο.

  
Παραλλαγή και μέλος όλα σχεδόν τα αναστάσιμα....


   

2 Μαρτίου 2012

Κυριακή Της Ορθοδοξίας

                Δοξαστικό των αίνων της  Α΄ Κυριακής των νηστειών ''Μωσής τω καιρώ '' από Θρ.Στανίτσα

 

Μπορείτε να κατεβάσετε… από την Κυριακή 4 Μαρτίου 2012…( και για τις επόμενες 3-4 εβδομάδες …). την νέα μας επίκαιρη εκπομπή με μέλη και σχόλια από την Κυριακή της ορθοδοξίας την πρώτη Κυριακή των νηστειών.



Σε επίκαιρους ύμνους ακούγονται οι παρακάτω πρωτοψάλτες: Θρασύβουλος Στανίτσας, Βασίλειος Δανιηλίδης , Χαρίλαος Ταλιαδώρος, Δημοσθένης Παϊκόπουλος.

Λίγα λόγια σχετικά με αυτό που εορτάζουμε.

Κάθε Κυριακή της Μ. Σαρακοστής έχει δύο θέματα, δύο νοήματα. Από το ένα μέρος η κάθε Κυριακή αποτελεί μέρος μιας συνέχειας στην οποία αποκαλύπτεται ο ρυθμός και η πνευματική <<διαλεκτική>> της Μ. Σαρακοστής. Από το άλλο μέρος, σύμφωνα με την πορεία της ιστορικής εξέλιξης της Εκκλησίας, σχεδόν κάθε Κυριακή της Σαρακοστής απόκτησε ένα δεύτερο θέμα.
Έτσι την Α΄ Κυριακή των Νηστειών η Εκκλησία γιορτάζει τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας.

Λέγεται Κυριακή της Ορθοδοξίας, γιατί γιορτάζουμε την αναστήλωση των αγίων Εικόνων και τον θρίαμβο της Ορθοδόξου Πίστεως κατά της φοβερής αιρέσεως των Εικονομάχων, των αιρετικών δηλαδή εκείνων που δεν εδέχοντο να τιμούν τις άγιες Εικόνες. Το <<Ωρολόγιο>> της Εκκλησίας γράφει: Για εκατό και πλέον χρόνια διαταράχθηκε η Εκκλησία με διωγμούς από κακοδόξους εικονομάχους. Πρώτος υπήρξε ο αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος και τελευταίος ο Θεόφιλος, άνδρας της αγίας Θεοδώρας, η οποία μετά το θάνατο του συζύγου της ανέλαβε την εξουσία και στερέωσε πάλι την Ορθοδοξία μαζί με τον Πατριάρχη Μεθόδιο. Η Βασίλισσα Θεοδώρα διακήρυξε δημόσια ότι ασπαζόμεθα τις Εικόνες, όχι λατρευτικά, ούτε ως Θεούς, αλλά ως εικόνες των αρχετύπων. Την πρώτη Κυριακή των νηστειών το έτος 843, η Θεοδώρα μαζί με το γιό της αυτοκράτορα Μιχαήλ, λιτάνευσαν και αναστήλωσαν τις άγιες εικόνες μαζί με τον κλήρο και το λαό. Από τότε εορτάζουμε κάθε χρόνο την ανάμνηση αυτού του γεγονότος γιατί καθορίστηκε οριστικά ότι δεν λατρεύουμε τις Εικόνες, αλλά τιμούμε και δοξάζουμε όλους τους Αγίους που εικονίζουν και λατρεύουμε μόνο τον εν Τριάδι Θεό. Τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και κανένα άλλο είτε Άγιο είτε Άγγελο.

 


Υπάρχουν, είναι δυνατόν να υπάρχουν θαυματουργές Εικόνες;
Πολλοί Ορθόδοξοι Θεολόγοι αποδίδουν τα θαύματα μερικών Εικόνων όχι στις ίδιες Εικόνες, αλλά στη πίστη των ανθρώπων που προσεύχονται ενώπιόν των. Ότι η πίστη θαυματουργεί και η θερμή προσευχή, είτε μπροστά στις Εικόνες είτε όχι, αυτό είναι έξω από κάθε αμφιβολία. Αυτό όμως δεν είναι λόγος να αρνηθούμε ότι μερικές Εικόνες μπορούν να έχουν και οι ίδιες, θαυματουργική χάρη. Δεν είναι παράδοξο, αλλά πολύ φυσικό. Το Ευαγγέλιο αναφέρει ότι οι Απόστολοι θαυματουργούσαν όχι μόνο με τα χέρια τους, αλλά στο πέρασμά τους ακόμη και η σκιά τους! (Πραξ.ε΄,12-14). Ακόμα τα μανδήλια του Αποστόλου Παύλου, ριπτόμενα πάνω στους ασθενείς ή δαιμονισμένους, τους θεράπευαν! (Πραξ. ιθ΄, 12).
Ώστε όχι μόνο οι ίδιοι Απόστολοι είχαν θαυματουργικό χάρισμα, αλλά και αυτά τα αντικείμενα της προσωπικής τους χρήσεως. Η χάρις από το Θεό έφθανε μέχρι τα μανδήλια τους. Τι το παράδοξο λοιπόν να ευλογήσει ο Θεός ανθρώπους βαθειάς ταπεινώσεως, νηστείας, προσευχής τους ίδιους να θαυματουργούν ή και τα έργα αυτών, τις Εικόνες;
(Περίοδος Τριωδίου, Αρχ/της Επιφάνιος Ι. Θεοδωρόπουλος)