21 Ιανουαρίου 2014

Λίγες σκέψεις από ψυχής ... του Νώντα Σκοπετέα.

Λίγες σκέψεις από ψυχής
Του Νώντα Σκοπετέα Ιεροψάλτη Ι.Μ.Παναγίας Κατακεκκρυμμένης
 
Συμμετείχα και εγώ την Δευτέρα 20-01-2014 το βράδυ στην πρώτη συγκέντρωση –γνωριμία του Σεβασμιωτάτου Αργολίδος κ.Νεκταρίου με τον Ιεροψαλτικό κόσμο της Μητροπόλεως Αργολίδος . Πρέπει να πω ότι εξ αρχής είχα κάποιες επιφυλάξεις  γιατί το ραδιοφωνικό μήνυμα που εξήγγειλε την ως άνω εκδήλωση είχε σαν αφετηρία του την προσφώνηση Συνάδελφοι . Το συν πρέπει να πω ότι μου δημιουργεί κατ αρχήν μια ψυχική ευφορία και έναν γλυκασμό οπουδήποτε και αν το συναντώ …
Όσο για την προσφώνηση αδερφέ , είναι αυτή που προσπαθώ ανεπιτήδευτα ( αν και πολλάκις δεν τα καταφέρνω ) να χρησιμοποιώ , όποτε κάποιος βρεθεί στον δρόμο μου.  Το Συνάδελφοι όμως ( συγχωρέστε με αν κάνω λάθος ) με παραπέμπει σε όργανο συνδικαλιστικό που ναι , αναγκαίο και ωφέλιμο ενίοτε είναι αλλά για άλλους κλάδους εργασιακούς ως επί το πλείστον …Θα προτιμούσα λοιπόν οι Ιεροψάλτες μεταξύ τους να αλληλοπροσφωνούνται ως αδελφοί και μόνο …Η σχέση που τους ενώνει είναι ακραιφνώς πνευματική …Το λειτούργημα που τους συνδέει , επουδενί λόγω δεν θα πρέπει να συνδέεται έστω και συνειρμικά με βιοτικές διεκδικήσεις και αιτήματα εν μέσω αλαλαγμών , διαπληκτισμών , και εγκλήσεων , αλλά με φωνές ικετευτικές , σπαρακτικά αινετικές προς Κύριον …
Κατανοώ  πλήρως πως κάποιοι βιοπορίζονται και για αυτούς να είμαστε σίγουροι πως ο Δίκαιος Θεός πάντα θα μεριμνά …Ας αφήσουμε σε Αυτόν λοιπόν τις όποιες  «στενές» διεκδικήσεις , διαφορετικά θα φανούμε άκρως ανακόλουθοι των Ευαγγελικών Του ρημάτων …Το είπε και ο Γέροντας σε μια αποστροφή του λόγου του : Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος"…
Πνευματικός αμιγώς και ανοθεύτως λοιπόν ο χαρακτήρας του όποιου Συνδέσμου Ιεροψαλτών . Τίποτα λιγότερο που να ελαττώνει αυτήν την πνευματικότητα και την από ψυχής συναλληλία …
Ο Σεβασμιώτατος με τον ήδη γνώριμο σε όλους μας γλυκό και απλό του τρόπο που μπορεί να μιλήσει σε όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως  ,ξετύλιξε μπροστά σε όλους μας το κουβάρι των πιο «δικών» του αναμνήσεων . Θυμήθηκε τον  μακαριστό Πατέρα του , έναν ταπεινό και μελωδικό ψαλτάκο που δεν διέθετε ούτε καμιά σπουδαία μόρφωση , ούτε καμιά περισπούδαστη γνώση των βαθέων μυστικών της Βυζαντινής τέχνης , μα πάντα τα κατάφερνε με αξιοπρέπεια και κατάνυξη να εκπροσωπεί τον λαό στο μικρό Εκκλησάκι του Αγίου Ελευθερίου εκεί στα βόρεια της παλιάς και όμορφης Αθήνας . Όσοι ήρθαν τότε δίπλα στον πράο εκείνο ψάλτη ,  επιδεικνύοντας γνώσεις και αλαζονικές συμπεριφορές , δεν κατόρθωσαν να διατηρηθούν νοσταλγικά στην μνήμη του Σεβασμιωτάτου …το διαπιστώσαμε θαρρώ όλοι μας αυτό . Παράδειγμα προς αποφυγήν κρατήθηκαν και αφορμή για προσευχή για τον Ποιμενάρχη μας .
Δυστυχώς όλα αυτά που ανέφερε σε αυτήν την ευλογημένη σύναξη μας αφορούν όλους μηδενός εξαιρουμένου  …Και πρώτον εμένα . Που δεν διαθέτω την κατάρτιση και την γνώση για να αποδίδω …μαθήματα . Που είμαι ένας πρακτικός ψαλτάκος που ακούει Στανίτσα και Παϊκόπουλο τις παραμονές των Κυριακών και των Εορτών και προσπαθώ να καταλάβω , πώς η μεγαλοπρέπεια της ψαλτικής τέχνης μπορεί να εγκλωβιστεί ψυχωφελώς μέσα στο ταπεινό ύφος  και το απαράμιλλο ήθος . Που πολλές φορές έχω δεχτεί τις επικριτικές,  από καθέδρας  ματιές των σπουδασμένων Παραδοσιακών «Εργατών» του Αναλογίου , που θεωρούν πως μόνο με την γνώση μπορούν να γίνουν αρεστοί στο Θεό . Ναι ,είναι αξιέπαινοι όλοι αυτοί που μόχθησαν και δαπάνησαν ατέλειωτες ώρες σπουδής και μελέτης στην Βυζαντινή τέχνη . Μα αυτό δεν τους δίδει και τα φίλαυατα «πρωτεία» της  επιδεικτικής αυθεντίας και της μοναδικότητας . Αυτό που πρέπει κατ αρχήν να ανατανακλούν σε κάθε τους βήμα είναι το ήθος , ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια , η αγάπη σε όποιον σταθεί δίπλα τους , η διάκριση , η περιχώρηση , η συγχωρητικότητα , η πνευματική αρχοντιά ! Μίλησε κάποια στιγμή ο Γέροντας για σπάνιες περιπτώσεις που ο Ιεροψάλτης μεταλαμβάνει …
Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να μας προβληματίσει , να μας φωτίσει τον δρόμο …Όλα τα υπόλοιπα καλά και ευλογημένα και μαρτυρούν ενδιαφέρον αληθινό και ανυπόκριτο , μα είναι επιτρέψτε μου να πω ..ασήμαντες λεπτομέρειες μπροστά στον Ζώντα Θεό , που  είπε … "Ο τρώγων μου την Σάρκα και πίνων μου το αίμα  εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ".
Σώμα και ψυχή μα και φωνή  γίνονται  μόνο έτσι κατοικητήρια του Χριστού μας . Χριστοφόροι και Σύναιμοι Θεού πρέπει να είναι όλοι οι Ιεροψάλτες και αυτή πρέπει να γίνει η μόνη μας προσπάθεια και μοναδικός σκοπός μας αδερφοί μου . Όλα τα υπόλοιπα θα έρθουν αν υπάρχει αυτό …Χωρίς αυτό όλα τα άλλα είναι φιλήματα Ιούδα …
Το κατάλαβα χθες το βράδυ ξανά όταν άκουγα τον Γέροντα . Το κατάλαβα και μόλις προσκύνησα την Εικόνα του Άξιον Εστί λίγους μήνες πριν ..Κάθισα και τότε και σημείωσα λίγες λέξεις ..Με αυτές θα ήθελα να κλείσω , ζητώντας συγγνώμη απ όλους όσους δυσαρέστησα με τα παραπάνω ….
 
Ψέλνεται το Άξιον Εστί από κάποιους …Αναρωτιέμαι πόσες φορές ακούγεται καθημερινώς σε όλον τον κόσμο και πόσες από αυτές ευαρεστούν την Παναγία ….
Και Αυτή αποστρέφεται  τις νοθευμένες με του εγωισμού το λέρωμα φωνές , της υψίφωνης επίδειξης και της μουσικολογιωτάτης  φιλαρέσκειας … Μόνο ολοκάρδια , αληθινά κατανυκτικά Άξιον Εστί θα Την κάνουν να «χαρίζει» στους υμνωδούς Της   χρυσά νομίσματα όπως εκείνο με το οποίο κάποτε αντάμειψε  τον  Αγγελόφωνο Κουκουζέλη…Εύχομαι να υπάρξει μέρα που όλα τα Άξιον Εστί που θα ψαλλούν  να Την ευαρεστήσουν …
Εύχομαι επίσης εκείνη η ημέρα να μην είναι πονεμένη … 
 
 
Πίσω από Αγία Τράπεζα ήταν  τα σκαλοπάτια ,
που έφταναν ως τον Θρόνο Της και στου Θεού τα μάτια…
Θωρούμε την Βασίλισσα ,  Ουράνια Πλατυτέρα
Άδουμε  το Άξιον Εστί για την Ενδοξοτέρα…
Άραγε είν’ αγγελόφωνοι όλοι οι υμνωδοί Της ;
Μετανιωμένων  οι φωνές αγγίζουν  το θρονί Της…

4 σχόλια:

  1. Συμφωνώ σε όλα ένα έχω να προσθέσω σαν εμπορεία κάποια στιγμή λέγοντας το χερουβικό ανέβηκα πολύ ψηλά εκείνη τη στιγμή μου ήρθε λογισμός υπερηφάνειας και τότε είπα αυτό το λαρύγγι που έχεις και που εκτέλεσε αυτό που τώρα θαυμάζεις κάποια μέρα θα το φάνε τα σκουλήκια και τότε είπα θεέ μου συγχώρησε μου το λογισμό αυτό και χάρισε μου την ταπείνωση γιατί ότι και αν κατορθώνω τίποτα δεν είναι δικό μου αλά δορά δικό σου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έτσι είναι ... αδερφέ Μανώλη... η μνήμη του θανάτου πάντα μας προσγειώνει...
      να σαι πάντα καλά και να υμνείς τον Κύριον εκ καρδίας....

      Διαγραφή
  2. Εγώ παρατηρώ στις μεγάλες γιορτές τον ίδιο ψάλτη να καταβάλλει υπερπροσπάθεια να ευαρεστήσει το ποίμνιο του Θεού και αναρωτιέμαι αν ταυτόχρονα ευαρεστεί τον ίδιο το Θεό. Χωρίς καμμία γνώση βυζαντινής μουσικής εγώ περιμένω από τους ιεροψάλτες να με εκπροσωπίσουν στο Θεό καθώς δεν έχω καλή φωνή ή τουλάχιστον να με ταξιδέψουν.....και αυτό γίνεται μόνο απλά , ταπεινά , ήσυχα .....είναι και τα μικρά παιδάκια που αναρωτιούνται γιατί φωνάζετε; Ευχαριστώ και συγνώμη !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Παλαιότερα ….αγαπητή Ιωάννα επικρατούσε η άποψη ότι ο καλός «ιεροψάλτης»… όπως μου αρέσει να αποκαλώ αυτούς που οι άλλοι ονομάζουν «ψάλτες» .. είχε τρία προσόντα… : φωνή…φωνή …και φωνή … λείποντας δε και το στοιχείο του καλού μικροφώνου και της μικροφωνικής οι καλοί μας ιεροψάλτες έκαμαν κόντρες ποιος θα φωνάξει ποιο πολύ ….οπότε η κατάνυξη πήγαινε περίπατο. Ειδικά στις πανηγύρεις των ναών… όπου κατά κανόνα (κατά την γνώμη μου πάντα…) λαμβάνουν χώρα… τα χειρότερα ψαλσίματα.
      Κατ’ εμέ λοιπόν ο καλός ιεροψάλτης θα πρέπει να έχει τα παρακάτω στοιχεία:
      1- μουσική παιδεία με μια σχετική καλλιφωνία.
      2- Σεβασμό στα ιερά κείμενα
      3- Σεβασμό στο ακροατήριο με υψηλό αίσθημα ευθύνης
      4- Μα πάνω από όλα να αγωνίζεται και ο ίδιος τον αγώνα τον καλό (προσευχή , νηστεία ,συμμετοχή στα μυστήρια, κ.τ.λ), πράγμα το οποίο θα του βγει στο ψάλσιμο… αφού το στοίχημα γι αυτόν θα είναι το να καταφέρει να προσεύχεται και αυτός ψάλλοντας.
      Αυτά τα ολίγα ...

      Διαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.